Δεν είναι μάταιη προσπάθεια
Η Καρδιοπνευμονική Αναζωογόνηση στην Κτηνιατρική Επιστήμη και στην Υπηρεσία του Σκύλου και της Γάτας
Θα ήταν μάταιο να ξεκινάς κάτι, χωρίς να έχεις ξεκινήσει από το “γιατί”. Θα ήταν μάταιη προσπάθεια, αν δεν ήταν γνωστή η αποτελεσματικότητα εφαρμογής Καρδιοπνευμονικής Αναζωογόνησης (ΚΑΡΠΑ) στο σκύλο και στη γάτα. Πόσο καλά λειτουργεί ή αν υπάρχουν πιθανότητες το μικρό ζώο να επανέλθει. Καθώς νέα δεδομένα έχουν ανακύψει μέσα από πολυετείς “τυφλές” έρευνες σε μεγάλες κτηνιατρικές κλινικές και σχολές του εξωτερικού, αρχίζει να διαφαίνεται η αποτελεσματικότητα εφαρμογής της ΚΑΡΠΑ και έχουν οριστεί πλέον συγκεκριμένες αλγοριθμικές διαδικασίες για την εφαρμογή βασικής και προχωρημένης υποστήριξης ζωής στο σκύλο και στη γάτα σε προνοσοκομειακό και ενδονοσοκομειακό περιβάλλον.
Ο καθηγητής Dan Fletcher, PhD, DVM, DACVECC, μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Πρωτοβουλίας RECOVER (Reassessment Campaign on Veterinary Resuscitation – Εκστρατεία Επαναξιολόγησης της Κτηνιατρικής Ανάνηψης), έκανε πρόσφατα μία παρουσίαση στη σελίδα του RECOVER στο Facebook υπό τον τίτλο “ΔΕΝ Είναι Μάταιο: Τι Γνωρίζουμε Για τα Αποτελέσματα της ΚΑΡΠΑ στο Σκύλο και στη Γάτα” (“It’s NOT Futile: What We Know About CPR Outcomes in Dogs and Cats”). O Dr. Fletcher ξεκίνησε τη συζήτηση αντιπαραβάλοντας τα ποσοστά σε ανθρώπους και ζώα επιστροφής της αυθόρμητης κυκλοφορίας (Return of Spontaneous Circulation – ROSC) και επακόλουθου εξιτηρίου από την μονάδα υγείας και περιγράφοντας τα αποτελέσματα πριν την εφαρμογή της πρωτοβουλίας RECOVER και που βρισκόμαστε σήμερα.
Η Πιθανότητα Επιβίωσης Διαφέρει από Ασθενή σε Ασθενή
Γνωρίζουμε, ότι τα αποτελέσματα της ΚΑΡΠΑ στους ανθρώπους διαφέρουν από αυτά στα ζώα και επίσης έχουμε πολλά περισσότερα δεδομένα στους ανθρώπους σε σχέση με τα ζώα, γεγονός το οποίο κάνει τη σύγκριση αρκετά δύσκολη. Τα περισσότερα διαθέσιμα δεδομένα στο σκύλο και στη γάτα προέρχονται από τριτοβάθμιες κτηνιατρικές εγκαταστάσεις (κτηνιατρικά νοσοκομεία), στα οποία παρέχεται θεραπεία σε ζώα με πολύ σοβαρές παθήσεις και αντιμετωπίζονται σοβαρά περιστατικά που απαιτούν εντατική ιατρική θεραπεία και τα οποία έχουν συχνά κακή έως πολύ κακή πρόγνωση. Όταν συγκρίνουμε τα δεδομένα αυτά μεταξύ ανθρώπων και ζώων (σκύλος και γάτα), παρατηρούμε ότι υπάρχει μικρότερη πιθανότητα επιβίωσης κατά το εξιτήριο σε γάτες και σκύλους (βλ. παρακάτω Εικόνα). Στους ανθρώπους, 45% των ασθενών επιτυγχάνουν ROSC, ενώ στα ζώα το ποσοστό αυτό κυμαίνεται από 35% έως 55%. Από αυτούς τους ασθενείς που έπαθαν καρδιοπνευμονική ανακοπή, 17% των ανθρώπων έλαβαν εξιτήριο από το νοσοκομείο, ενώ πρέπει να σημειωθεί ότι αυτό το νούμερο παρουσιάζει αυξητική τάση. Στο σκύλο και στη γάτα παρατηρούμε, ότι αυτό το ποσοστό επιβίωσης μέχρι το εξιτήριο κυμαίνεται από 6% έως 19%. Αυτό καταδεικνύει, ότι η επιστροφή της αυθόρμητης κυκλοφορίας (ROSC) δε σημαίνει, ότι ο ασθενής θα βγει από το νοσοκομείο μετά από ένα επεισόδιο καρδιοπνευμονικής ανακοπής.
Σύμφωνα με την εμπειρία που μας έρχεται από το εξωτερικό, πολλοί ιδιοκτήτες κατοικιδίων επιλέγουν να μην συναινέσουν για ΚΑΡΠΑ όταν ακούν ότι το ποσοστό εξιτηρίου είναι 6%, αλλά αυτό το ποσοστό δεν λέει όλη την αλήθεια. Όταν αναφερόμαστε στην επιβίωση, ζώα που έπαθαν ανακοπή λόγω επιπλοκών που αφορούν σε διαδικασίες αναισθησίας είναι 14,8 φορές πιο πιθανό να πάρουν εξιτήριο από τα ζώα που έπαθαν ανακοπή λόγω άλλων αιτιών. Μία άλλη έρευνα έδειξε, ότι 47% των σκύλων και 42% των γατών που έπαθαν καρδιοπνευμονική ανακοπή κατά τη διάρκεια χειρουργικής αναισθησίας, πέτυχαν ROSC και έλαβαν εξιτήριο. Με βάση αυτή την έρευνα, θεωρούμε λοιπόν ότι ένας ασθενής που προσέρχεται για κάποια διαδικασία, στην οποία θα γίνει γενική αναισθησία, και που παθαίνει ανακοπή έχει σχεδόν 50% πιθανότητα να λάβει εξιτήριο, ενώ ένας ασθενής με σοβαρή πάθηση σε κρίσιμη κατάσταση και που αντιμετωπίζει πολλαπλές παθολογικές καταστάσεις μπορεί να έχει μία πιθανότητα κοντά στο 6% να πετύχει ROSC και να λάβει εξιτήριο. Η ευθύνη μας ως κτηνίατροι είναι να βοηθήσουμε τον ιδιοκτήτη να καταλάβει σε ποια κατηγορία από τις παραπάνω ανήκει το ζώο του και να υποστηρίξουμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τους ασθενείς μας. Επιπρόσθετα, η εκπαίδευση στην εφαρμογή αποτελεσματικής ΚΑΡΠΑ θα αυξήσει τα ποσοστά επιτυχίας σε αυτές τις περιπτώσεις και θα μας καταστήσεις ικανούς να βοηθήσουμε τους ιδιοκτήτες να λάβουν αποφάσεις που στηρίζονται σε ορθές πληροφορίες.
Η Γνώση για την ΚΑΡΠΑ Βελτιώνεται στον Τομέα της Κτηνιατρικής Εντατικολογίας
Πώς βοηθά η πρωτοβουλία RECOVER και πώς η εφαρμογή της ΚΑΡΠΑ στα ζώα σύμφωνα με τις οδηγίες του RECOVER κάνει τη διαφορά; Το ποσοστό 6% που αφορά στα ζώα που υπέστησαν ανακοπή και πήραν τελικά εξιτήριο προέρχεται από την έρευνα του Hofmeister (Hofmeister et al., JAVMA 2009) πριν εφαρμοστούν οι κατευθυντήριες οδηγίες του RECOVER. To 2019 βγήκε άλλη μία έρευνα (Hoehne et al., Frontiers, 2019), η οποία κάνει λόγο για βελτίωση αυτού του ποσοστού. Πρέπει να σημειωθεί, ότι ένα μεγάλο μέρος των αποτελεσμάτων αυτής της έρευνας οφείλεται στη σωστή προετοιμασία και στη συνεχόμενη εκπαίδευση του κτηνιατρικού προσωπικού που εφαρμόζει διαδικασίες ΚΑΡΠΑ και υποστήριξης ζωής, ενώ παράλληλα τα αποτελέσματα προέρχονται μόνο από τριτοβάθμιες δομές κτηνιατρικών υπηρεσιών.
Μία έρευνα που μελετούσε την εμπειρία και τη γνώση των κτηνιάτρων σε διάφορα κτηνιατρεία και κτηνιατρικές κλινικές έλαβε χώρα μέσω του δικτύου κτηνιατρικής πληροφορίας (Veterinary Information Network – VIN) το 2010 (Boller et al., JVECC 2010). Σε συνέχεια αυτής της έρευνας διεξήχθη μία νέα έρευνα μετά την δημοσιοποίηση των οδηγιών RECOVER το 2019 (Gillespie et al., Frontiers Vet Sci, 2019). Αυτές οι έρευνες ρωτούσαν κτηνιάτρους να αναφέρουν το ρυθμό θωρακικών συμπιέσεων που χρησιμοποιούσαν σε γάτες. Τα αποτελέσματα έχουν ως εξής:
| ΚΤΗΝΙΑΤΡΟΙ | Έρευνα Boller 2010 | Έρευνα Gillespie 2019 |
| Γενικοί Κτηνίατροι(General Practicioners in General Practice – GPG) | >30% | >30% |
| Κτηνίατροι σε Εντατικές (General Practicioners in an Emergency Setting – GPE) | >30% | >40% |
| Ειδικευμένοι Κτηνίατροι (Board-certified specialists-BCS) | <40% | >60% |
| Ποσοστό κτηνιάτρων που σωστά απάντησαν 100 – 120 συμπιέσεις το λεπτό για γάτα σε καρδιοπνευμονική ανακοπή. |
Τι μας λένε λοιπόν τα παραπάνω αποτελέσματα; Γενικά, υπήρξε μία αύξηση των σωστών απαντήσεων (100 – 120 συμπιέσεις το λεπτό) στου κτηνιάτρους που εργάζονται σε εντατικές, ενώ το ποσοστό των σωστών απαντήσεων παραμένει σταθερό στους γενικούς κτηνιάτρους. Το γεγονός ότι βλέπουμε αυτή την αύξηση στις σωστές απαντήσεις σε κτηνιάτρους σε εντατικές είναι θαυμάσιο, αλλά τώρα ο στόχος του RECOVER αναβαθμίζεται και είναι πλέον η αύξηση αυτού του ποσοστού στο 100%.
Εφαρμόζοντας Οδηγίες βάσει Επιστημονικών Ευρημάτων για Καλύτερα Αποτελέσματα
Η εφαρμογή κατευθυντήριων οδηγιών και αλγορίθμων βάσει των πιο πρόσφατων επιστημονικών ευρημάτων και δεδομένων από εκπαιδευμένους κτηνιάτρους, βοηθούς κτηνιάτρου και λοιπού προσωπικού στις κτηνιατρικές κλινικές και τα κτηνιατρεία θα οδηγήσει αναπόφευκτα σε καλύτερα αποτελέσματα και μέσω της πρωτοβουλίας RECOVER θα συνεχιστεί η αύξηση του ποσοστού επιβίωσης μέχρι το εξιτήριο. Θα πρέπει η μονοήμερη εκπαίδευση στην ΚΑΡΠΑ να καταστεί τυπική επαναλαμβανόμενη εκπαίδευση ρουτίνας στις κτηνιατρικές κλινικές και στα κτηνιατρεία, όπως συμβαίνει και στα νοσοκομεία για τους ανθρώπους. Μέχρι τότε, βάζοντας τα δυνατά σου μόνος ή ως ομάδα για να εκπαιδεύεσαι συνεχώς στην πράξη αλλα και στη θεωρία και να αποκτάς τη γνώση και τη μυϊκή μνήμη για να βοηθήσεις τους ασθενείς σου, το σκύλο σου ή τη γάτα σου ή τον ανιδιοτελή συνεργάτη σου (επιχειρησιακό ή εργαζόμενο σκύλο) είναι πολύ σημαντικό. Η κτηνιατρική ΚΑΡΠΑ έχει κάνει σημαντικά βήματα στην εξέλιξη της και τώρα χρειάζεται να εργαστούμε ως κοινότητα να εκπαιδευτούμε, να ασκηθούμε, να μάθουμε να ηγούμαστε, αλλά και να εργαζόμαστε ομαδικά για να είμαστε έτοιμοι να βοηθήσουμε στη δυσκολότερη στιγμή τους.
“..ὣσπερ κύνας ἀγρύπνους..”
Για να είσαι έτοιμος στην πιο δύσκολη στιγμή τους, δες τα σεμινάρια του ΑΓΡΥΠΝΟΥΣ εδώ.
Πηγή: recoverinitiative.org
Γιαν δείς την παρουσίαση του Dr. Dan Fletcher πάτα εδώ: It’s Not Futile! – CPR Outcomes in Cats and Dogs
Έρευνες: